Học Vật lí mới mẻ theo cách của Arcers THPT

Làn sóng COVID 19 mới đang diễn biến phức tạp và tác động lớn đến đời sống từng cá nhân, gia đình và xã hội. Tuy biến động là thế, nhưng thầy cô và học sinh THPT Archimedes không hề bị động. Với lần chuyển đổi online này, các thầy cô giáo đã nỗ lực sáng tạo trong phương pháp giảng dạy để đem lại hiệu quả tốt nhất. Đặc biệt trong các môn Khoa học Tự nhiên, học sinh không được trực tiếp làm thí nghiệm. Vậy thầy cô giáo phải làm sao để các em tiếp thu được những kiến thức lý thuyết trừu tượng mà không cảm thấy nhàm chán?

Cùng khám phá một tiết học trực tuyến môn Vật lí của thầy Mai Ngọc Văn để thấy được những phương pháp mới mẻ được áp dụng nhằm tạo sự hứng thú và chủ động cho các bạn học sinh.

Mở đầu bài giảng, thầy đặt ra câu hỏi liên hệ thực tiễn: Nguyên nhân nào khiến các bạn học sinh vùng cao trượt ngã khi đi trên con đường lầy lội sau mưa? Từ đó, thầy dẫn dắt học sinh đến với bài học về lực ma sát trượt một cách tự nhiên và gần gũi. 
Phần hấp dẫn nhất của bài giảng, thể hiện lợi thế của môn Vật lí, đó chính là những video thí nghiệm về lực ma sát mà thầy trình chiếu qua nền tảng Teams. 

Dù không được thực hành nhưng việc quan sát các thí nghiệm đơn giản cũng giúp học sinh hiểu bài nhanh hơn. Điều đó thể hiện qua hoạt động hoàn thành phiếu học tập ngay sau phần trình chiếu video.

Thông qua việc thay đổi phương pháp học một cách sáng tạo, thầy đã hiện thực hóa những lý thuyết, định nghĩa, con số trên sách vở vào thực tế, mang lại cảm hứng mới cho các bạn học sinh với Vật lí.
Thầy Ngọc Văn chia sẻ: "Dạy học online đã không còn là biện pháp tạm thời mà đang dần trở nên quen thuộc với cả thầy và trò. Vì vậy, tôi cảm thấy không còn quá khó khăn khi giảng dạy trong lớp học trực tuyến. 
Một đặc trưng và cũng là thế mạnh của các môn Tự nhiên là dạy học trực quan. Vậy trong khi thầy và trò chỉ tương tác với nhau qua màn hình, làm sao để tiết học Vật lí vẫn cụ thể, sinh động và lí thú?

Chúng tôi đã khắc phục bằng cách: Với những thí nghiệm đơn giản thì sẽ hướng dẫn học sinh tự làm ở nhà, quay video lại và hoàn thành báo cáo số liệu. Với những thí nghiệm khó, thầy có thể làm trực tiếp để học sinh quan sát qua màn hình hoặc chiếu clip thí nghiệm và sử dụng các nền tảng thí nghiệm ảo để giải thích cho học sinh".

 Học sinh cần học tập chủ động, tự nghiên cứu với bài giảng trước thông qua hướng dẫn của giáo viên như đọc tài liệu, tóm tắt tài liệu, nghe giảng và khai thác tài liệu trên mạng. Thời gian trên lớp sẽ dành cho các hoạt động thảo luận, tranh biện chuyên sâu hơn cùng giáo viên.

Theo thầy, chương trình Vật lí ở THPT về cơ bản có gì khác biệt so với cấp THCS?
Theo tôi khác biệt lớn nhất giữa chương trình THPT với THCS chính là tính thực tiễn. Tôi thấy môn Vật lí trước đây cung cấp cho học sinh tri thức cơ bản, tập trung chủ yếu vào các công thức nên các em ít khi được thực hành và nghiên cứu. Còn ở cấp THPT, các em sẽ được học tập cả về lý thuyết lẫn thực hành (thực hành lắp dây dẫn, cường độ dòng điện, điện trở trên bảng điện...)
Qua đó, thầy có lời khuyên nào đối với việc học môn Vật lí ở cấp THPT dành cho các học sinh mới bước chân vào lớp 10?
Tôi hi vọng các em đừng quá căng thẳng, hãy bắt đầu học môn Vật lí với tâm thế chủ động và tích cực. Mục tiêu của giờ Vật lí không còn đơn thuần là truyền thụ kiến thức hay khả năng tư duy nhờ công cụ là vật lí, học sinh còn có khả năng tư duy thực tế khi nhìn thấy ứng dụng của Vật lí trong cuộc sống
Nếu có thể, tôi mong các em hãy dành ra một chút thời gian để tìm kiếm các thông tin về ứng dụng của môn Vật lí vào đời sống quanh mình, có lẽ các em sẽ cảm thấy nó thú vị hơn.